Hoe je stopcontacten kiezen en installeren?
Stopcontacten zijn belangrijke onderdelen van je elektrische installatie.
Wat moet je weten over het installeren van stopcontacten? Onze Solyd-specialisten helpen je op weg.
Voorzie voldoende stopcontacten
Een tekort aan stopcontacten is in veel huishoudens een bron van ergernis. Plaats er daarom ook liever te veel dan te weinig. Houd ook rekening met je budget en met de in België geldende wettelijke voorschriften van het AREI (Algemeen Reglement op de elektrische installaties).
Locatie en hoeveelheid stopcontacten
Er gelden voorschriften voor het aantal stopcontacten per stroomkring en hun locatie. Zo mag je maximaal acht contactdozen per stroomkring plaatsen. Een meervoudig stopcontact (met 2, 3 of 4 mechanismen) telt ook als één contactdoos. Bij een gemengde kring, waar er ook een lichtpunt op zit, telt het lichtpunt ook als contactdoos. Lees hier onze tips om de hoogte van je stopcontacten te bepalen.
Hoeveel stopcontacten heb je nodig? Loop (in gedachten) door elke ruimte en bepaal je waar je elektrische apparaten wilt gebruiken, en dus waar je dus stopcontacten voor nodig hebt.
Gebruik een grondplan als visuele leidraad. Duid hierop de gewenste locaties van je stopcontacten aan. Elektrische schema’s zijn hierbij een ideaal hulpmiddel. Laat gerust je eendraadschema en situatieschema opstellen door de Solyd-specialisten, zo ben je zeker van een goed doordachte en correcte installatie. Ontdek hier de Zelfbouw-formule van Solyd Zelfbouw.
Welke stopcontacten kies je voor binnen?
In onze Solyd-webshop vind je een ruim aanbod stopcontacten van A-merken. Welk merk je kiest, is grotendeels een kwestie van persoonlijke voorkeur. Maar je kiest best consequent voor één merk, zo is alles compatibel en heb je een uniforme afwerking.
Stopcontacten voor binnen zijn ontworpen voor droge, beschermde ruimtes. Voor een nieuwe installatie kies je best ingebouwde stopcontacten met aarding. Er bestaan ook vloerstopcontacten en stopcontacten zonder aarding maar die laatste worden enkel gebruikt ter vervanging van bestaande stopcontacten zonder aarding, als er geen mogelijkheid is om een aardingsdraad bij te trekken.
Het stopcontact dat je kiest is afhankelijk van:
- het type muur (volle of holle wand),
- de plaatsing (in of op de muur),
- en de toepassing.
Inbouwstopcontacten kiezen
Afhankelijk van het type wand kies je een inbouwstopcontact voor binnen.
Ga je je stopcontacten in een volle wand inbouwen? Dan heb je hiervoor inbouwstopcontacten nodig. Die bestaan uit:
- een inbouwdoos (of -potje) voor een volle wand,
- het stopcontactmechanisme of -sokkel met de aansluitpunten voor de elektrische draden,
- het afdekplaatje om het stopcontact af te werken.
Verder wordt er ook nog een onderscheid gemaakt tussen de bevestigingsmechanismes met: steekklemmen of schroefklemmen.
Voor een holle (of valse) wand, bijvoorbeeld in gipskarton, gebruik je:
- een holle wanddoos of gyproc-doos (met uitklapbare vleugels of klemmen om achter de wand te bevestigen),
- het passend stopcontactmechanisme,
- en het afdekplaatje.
Opbouwstopcontacten kiezen
Opbouwstopcontacten zijn handig wanneer inbouw niet mogelijk is, bijvoorbeeld bij dunne muren of wanneer het moeilijk is om een holte te maken. Ook komen ze van pas wanneer je tijdelijk een stopcontact snel en eenvoudig wilt plaatsen. Opbouwstopcontacten zijn vaak vochtbestendig. Controleer eerst de IP-waarde voordat je ze in je badkamer, tuin, garage of schuur gebruikt. Ontdek ons aanbod opbouwstopcontacten.
Welke stopcontacten kies je voor buiten?
Stopcontacten voor buiten verschillen qua veiligheid en bescherming. Ze moeten bestand zijn tegen regen, vocht, stof en temperatuurschommelingen. Ze hebben een hogere IP-waarde (IP44 of IP55), wat iets zegt over de (spat)waterdichtheid. Meestal worden deze stopcontacten op de muur of in de grond op spies geplaatst. Inbouw kan ook, maar vereist extra bescherming. Worden ze in de vloer ingebouwd, dan geldt een nog hogere IP-vereiste (IP66-67-68).
Lees meer over elektriciteit voor in de tuin en buitenstopcontacten. En maak ook kennis met Niko Hydro tuinpaal Essential.
Hoe plaats je nieuwe stopcontacten voor binnen?
Heb je het type, de hoeveelheid en de locatie van je stopcontacten bepaald? Dan is het tijd om je plannen uit te voeren. Gebruik je elektrische schema’s als leidraad om je stopcontacten op de juiste plaats te plaatsen.
Afhankelijk van het type muur bevestig je je stopcontacten en elektrische leidingen op een andere manier. Begin je met een bestaande situatie waarin je een nog een stopcontact wilt bijplaatsen? Lees dan hier hoe je dit doet.
Een inbouwstopcontact in de volle muur plaatsen
Wil je stopcontacten in een volle muur plaatsen, dan moet je eerst de inbouwdozen bevestigen, de leidingen naar je stopcontacten trekken en het binnenwerk plaatsen. Hoe ga je te werk?
1. Aftekenen
Teken eerst op de muur af waar je stopcontact(en) moet(en) komen, teken hiervoor rond de omtrek van de inbouwpotje(s) die je gaat gebruiken. Je stopcontacten plaats je op minimum 25 centimeter van de grond. Lees hier meer over op de hoogte van je stopcontacten.
2. Uitkappen en inslijpen
Laat je leidingen zoveel mogelijk over de vloer en het plafond lopen, en zo weinig mogelijk in de muur. In volle muren moet je ruimtes vrijmaken om je leidingen en inbouwdozen te plaatsen. Voor de elektrische leidingen zul je sleuven van zo’n 2 vingers breed moeten inslijpen. Dat kan met een sleuvenslijper of slijpschijf. Let op, slijp enkel verticaal, en nooit horizontaal of schuin, zo weet je altijd waar de leidingen lopen. De ruimte van de potjes kun je vrijmaken met een boorhamer.
3. Inbouwdozen passen
Controleer of je voldoende ruimte hebt vrijgemaakt voor je inbouwdozen. Plaats je meerdere stopcontacten horizontaal, dan moeten de tussenschotten van de in elkaar geklikte potjes behouden worden. Bij een verticale opstelling van een dubbel stopcontact bijvoorbeeld, verwijder je het tussenschot tussen de inbouwdozen.
4. Inbouwdoos plaatsen en vastzetten
Heb je voldoende ruimte in de muur vrijgemaakt voor je inbouwpotje dan kun je het vastzetten met gips, gyproc-lijm of mortel. Breng dit aan op de achterzijde van de doos en plaats hem in de muur. Zorg dat hij waterpas hangt en dat de kabeldoorvoer vrij is (onder en/of bovenkant). Plaats de doos ook gelijk (max. 5 mm buiten) met de ruwe muur. Laat het een dag drogen en duw daarna de kabelopeningen uit de potjes met een schroevendraaier. Plaats al je inbouwdozen.
5. Kabels binnenbrengen
Als je alle ruimtes voor de hebt vrijgemaakt kun je de kabels (preflex) uitrollen en inpassen. Laat ongeveer 15 centimeter van de kabel uit het doosje hangen en verwijder de preflexmantel. Bevestig de kabel met een stukje preflexmantel dat je horizontaal in de sleuf plaatst. In de vloer kun je ze vastleggen met voetpluggen en nylonkabel. Maak de sleuf met kabel dicht met mortel.
Stopcontact aansluiten
Zijn alle inbouwdozen met leidingen geplaatst, bevestigd en is het pleisterwerk goed gedroogd? Dan kun je de stopcontacten aansluiten, hiervoor gebruik je stopcontactensokkels met aarding. Voor stopcontacten wordt er een 3G2,5 preflexleiding gebruikt, zowel die vanuit de zekeringkast komt als die van en naar de stopcontacten lopen.
Stap 1: schakel de stroom uit
Zet de zekering van de kring waaraan je werkt uit en controleer met een spanningsmeter of er geen stroom meer op de draden staat.
Stap 2: strip de draden
Check of de preflexleiding van de mantel ontdaan is (zo’n 15 cm), en strip de drie draden van zodat er een koperen uiteinde is dat recht is.
Stap 3: sluit de draden aan
Op de achterkant van de stopcontactsokkel zie je drie aansluitpunten.
- Verbind de bruine fasedraad bovenaan in de sokkel met het aansluitpunt (L),
- Verbind de blauwe nuldraad met het aansluitpunt (N),
- Verbind de geelgroene aardingdraad verbind je met het middelste met aardesymbool.
Bevestig de draden met de klem- of schroefaansluiting (afhankelijk van type). Wil je een volgend stopcontact doorverbinden, dan laat je dezelfde soort draden van de volgende 3G2,5 leiding uit de aansluitpunten vertrekken. Zoals vermeld mag je maximaal acht enkelvoudige of meervoudige stopcontacten per kring plaatsen.
Stap 4: plaatsing en afwerking
Zijn de draden goed vastgemaakt, dan kun je de sokkel in het inbouwdoosje bevestigen met schroeven of klauwen. Hierna kun je het centraalplaatje en het afdekplaatje op je stopcontact bevestigen.
Een inbouwstopcontact in een holle wand installeren
Wil je stopcontacten plaatsen in een holle wand gemaakt van gipsplaten, OSB-platen of farmacell-platen, dan gebruik je hiervoor specifieke inbouwdoosjes voor holle wanden. Die worden in de volksmond ook wel eens gyproc-doosjes genoemd en zijn meestal oranje. Hoe ga je te werk?
Aftekenen
Teken eerst op de muur af waar je stopcontact(en) moet(en) komen, teken hiervoor rond de omtrek van de inbouwpotje(s) die je gaat gebruiken. Je stopcontacten plaats je op minimum 25 centimeter van de grond. Lees hier meer over op de hoogte van je stopcontacten.
Inbouwdoos plaatsen en vastzetten in holle wand
De gyproc-doosjes worden in de voorste wand geplaatst, de kabels lopen dan achter de wand. Maak met een klokboor de nodige gaten in de wand, en zaag in het geval van een dubbel stopcontact, het gat met een handzaag recht zodat de inbouwdoosjes hierin passen. Duw het inbouwdoosje voor de holle wand op de juiste positie. Draai de schroef aan om het inbouwdoosje vast te klemmen.
Kabels binnenbrengen
Als je inbouwdoosje hebt geplaatst kun je de leidingen (preflex) uitrollen en in de holle wanden plaatsen. Laat zo’n 15 centimeter van de leiding - waarvan je de preflexmantel verwijdert - uit het doosje hangen. Leg de leidingen zo goed mogelijk vast door de voorziene gaten in het frame van je wand. Zo vind je ze achteraf ook makkelijker terug.
Stopcontact aansluiten
Zijn alle inbouwdozen met leidingen geplaatst en bevestigd? Dan kun je de stopcontacten aansluiten. Hiervoor gebruik je stopcontactensokkels met aarding. Voor stopcontacten wordt er een 3G2,5 preflexleiding gebruikt, zowel voor de leiding die vanuit de zekeringkast komt als voor die tussen de verschillende stopcontacten.
Stap 1: schakel de stroom uit
Zet de zekering van de kring waaraan je werkt uit en controleer met een spanningsmeter of er geen stroom meer op de draden staat.
Stap 2: Ontstrip de draden
Controleer of de preflexleiding van de mantel ontdaan is (zo’n 15 cm). En ontstrip de drie draden van hun isolatie zodat er een recht koperen uiteinde zichtbaar is.
Stap 3: sluit de draden aan
Op de achterkant van de stopcontactsokkel zie je drie aansluitpunten:
- Verbind de bruine fasedraad bovenaan in de sokkel met het aansluitpunt (L),
- Verbind de blauwe nuldraad met het aansluitpunt (N),
- Verbind de geelgroene aardingdraad verbind je met het middelste met aardesymbool.
Bevestig de draden met de klem- of schroefaansluiting (afhankelijk van type). Wil je een volgend stopcontact doorverbinden, dan laat je dezelfde soort draden van de volgende 3G2,5 leiding uit de aansluitpunten vertrekken. Zoals eerder vermeld, mag je maximaal acht enkelvoudige of meervoudige stopcontacten per kring plaatsen.
Stap 4: plaatsing en afwerking
Zijn de draden goed vastgemaakt? Dan kun je de sokkel in het inbouwdoosje bevestigen met schroeven of klauwen. Hierna kun je om het af te werken, het centraalplaatje en het afdekplaatje op je stopcontact bevestigen. Schakel hierna je elektriciteit terug in.
Interesse om zelf je elektriciteit te plaatsen? Je koopt je materiaal voordelig online bij Solyd.be. Neem ook een kijkje bij de zelfbouwformules elektriciteit van Solyd Zelfbouw (met of zonder hulp) en bespaar op de plaatsing van je installatie.
