Relais aansluiten
Wanneer je zelf je zekeringkast aansluit, zal je naast de gewone automatische zekeringen en differentieelschakelaars ook met verschillende andere modulaire apparaten werken.
Eén daarvan is het relais, ook wel contactor of magneetschakelaar genoemd. Dit is een soort schakelaar in je zekeringkast om veilig grotere stromen in of uit te schakelen.
Maar hoe werkt zo een relais juist en hoe kan je een relais aansluiten? Onze Solyd-specialisten vertellen je er alles over.
Soorten relais
Het relais heeft als functie om met een kleine stroom of impuls een grote stroom in of uit te schakelen. Op die manier worden relais bijvoorbeeld gebruikt om met een microschakelaar een groot elektrisch apparaat in werking te stellen. Dit is perfect mogelijk dankzij de spoel binnenin het relais. Deze zorgt ervoor dat de microschakelaar enkel de stroom en spanning naar de spoel in het relais hoeft te dragen. Vervolgens zal het relais voor de grote stroom zorgen naar het geschakelde apparaat.
Stel dat je beschikt over een keukenboiler, zoals de Daalderop Close in 10, die je wilt bedienen met een schakelaar. Deze schakelaar kan de langdurige spanning niet aan en kan op die manier defect gaan. Een relais is hierdoor het ideale tussenstation om je keukenboiler van stroom te voorzien. Zo zal het relais van de schakelaar een kleine spanning krijgen, die hij vervolgens omzet naar een grote spanning om de keukenboiler te schakelen.
Afhankelijk van de toepassing in je woning, zal je een ander type relais nodig hebben. Hieronder bespreken we de twee belangrijkste relais met hun specifieke toepassing.
Rolluikrelais
Een rolluikrelais zoals het Eltako rolluikrelais is een tussenstation voor het besturen van je rolluiken, zonweringen of screens. Een gewone schakelaar of drukknop kan niet de gepaste hoeveelheid spanning bieden voor het op en neer gaan van je rolluiken. Daarom wordt er gebruik gemaakt van een rolluikrelais.
Wanneer je de schakelaar of drukknop bij je rolluiken induwt, wordt er een kleine spanning doorgegeven naar het rolluikrelais in de zekeringkast. De spoel in het rolluikrelais zal vervolgens magnetisch worden en zo de brug in het rolluikrelais doen overslaan. Eens het rolluikrelais omslaat zal het een grote spanning kunnen leveren en ervoor zorgen dat je rolluiken omhoog of omlaag gaan. Afhankelijk van je aansluitingen zal het rolluikrelais weten wanneer het de rolluikmotor omhoog of omlaag moet sturen.
Graag al je rolluiken op hetzelfde moment laten zakken? Dan kan je gebruik maken van meerdere rolluikrelais in je zekeringkast. Deze zijn ook verbonden via aftakkingen met de schakelaar of drukknop en zullen bij een kleine spanning van de schakelaar of drukknop op hun beurt de rolluiken aansturen.
Multifunctioneel relais
Een multifunctioneel relais staat in voor meerdere functies. Een goed voorbeeld van een dergelijk relais is het Dold relais. Deze beschikt onder andere over een uitschakelvertraging en een inschakelvertraging. We illustreren beide functies aan de hand van een voorbeeld.
Een relais met uitschakelvertraging kan bijvoorbeeld handig zijn in combinatie met een toilet en ventilator. Wanneer het licht wordt ingeschakeld op het toilet, zal de ventilator ook inschakelen. Zonder relais zal de ventilator uitschakelen wanneer je de licht uitschakelt. Als je werkt met een relais met uitschakelvertraging, zal je ventilator na het uitschakelen van de verlichting nog enkele minuten draaien en schakelt het vanzelf uit wanneer het relais overschakelt.
Een multifunctioneel relais zoals het DOLD relais beschikt daarnaast over een inschakelvertraging. Dit kan handig zijn in combinatie met een boiler. Zo kan je bijvoorbeeld je boiler met vertraging laten inschakelen om zo je sanitair warm water ’s nachts aan nachttarief te laten opwarmen.
Relais vs. teleruptor
De werking van een relais en teleruptor is zo goed als hetzelfde alleen is er één klein verschil. Een teleruptor of ook wel impulsschakelaar genoemd, wordt meestal bediend met een drukknop. Dit omdat een teleruptor enkel een impuls nodig heeft. Eens de teleruptor een impuls heeft gekregen, slaat hij over. Wanneer de spanning wegvalt zal een teleruptor niet terug overslaan, maar blijft hij in zijn huidige positie. Op die manier heeft een teleruptor enkel een impuls nodig om over te slaan in plaats van een aanhoudende spanning.
Een relais daarentegen heeft voortdurend spanning nodig. Wanneer er spanning komt op een relais, zal hij overslaan. Eens de spanning wegvalt zal het relais terug overslaan naar de andere kant.
Relais aansluiten
In onderstaand voorbeeld lichten we even kort toe hoe je zo een ventilator met een relais kan installeren.
Stap 1: Beginnen doen we met het aansluiten van de ventilator in het toilet. Breng de elektriciteitsdraden uit de XVB kabel naar binnen. Eens deze in de ventilator zijn gebracht, is het tijd om de elektriciteitsdraden uit de XVB kabel te verbinden met de aangegeven aansluitpunten op de ventilator. Bevestig vervolgens alle bedrading in de ventilator. Eens de ventilator is aangesloten sluit je de schakelaar ook aan, waarmee je de ventilator wilt bedienen.
Stap 2: Verbind nu de schakelaar met de ventilator. Loopt de bedrading via de muur of valse plafond? Dan kan je gebruik maken van XVB kabel zonder bescherming. Loopt de XVB kabel via een holle wand of beton? Dan gebruik je preflex. Hetzelfde geldt voor de kabel van je schakelaar en ventilator naar je zekeringkast.
Stap 3: Verbind de schakelaar en de ventilator met het multifunctioneel relais in je zekeringkast. Dit doe je om zo je ventilator nog enkele minuten van spanning te voorzien, wanneer het licht al uitgeschakeld is.
Stap 4: Stel de timerfunctie van de relais af. Dit is belangrijk omdat je op die manier gaat instellen na welke tijd het relais mag uitschakelen.
Zit je na het lezen van dit artikel nog met andere vragen rond een relais aansluiten? Neem dan gerust contact op met onze Solyd-specialisten. Zij helpen je met plezier verder.
